10 Eylül 2009 Perşembe

Alzheimer hastalığı

Alzheimer hastalığı, günlük yaşamsal aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile karakterize, nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejenaratif bir hastalıktır.Demansın en sık görülen tipidir.

Çok dikkat çekici, erken semptomlardan biri hafıza kaybıdır. Bu hafıza kaybı, geçmiş hafızanın korunduğu, hastalığın ilerlemesi ile birlikte sıklıkla telaffuz edilmeye başlanan küçük unutkanlıkların başlaması şeklindedir. Bozukluğun ilerlemesi ile bilişsel (kognitif) yeteneklerdeki kayıp, frontal ve temporal lob işlevleri ile ilişkili, dil alanlarında (afazi), beceri gerektiren hareketlerde (apraksi) ve tanıma fonksiyonlarında bozulmaya doğru uzanım göstermeye başlar. Altta yatan patolojik sürecin yansıması olarak limbik sistem ile frontal ve temporal loblar arasındaki bağlantılarda kopmalar olur. Patolojik süreç temporoparietal korteksin yoğun bir şekilde tutulduğu fakat frontal lobuda etkileyen amiloid plak ve nörofibriler yumaklarla karakterize inflamatuvar cevabın birlikteliğinde nöron kaybı ve atrofisini içerir.

Hastalığın kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik faktörler suçlanmaktadır. Erken başlangıçlı alzheimer hastaları ve az sayıdaki ailesel vakalarda üç farklı gende dominant mutasyon tespit edilmiştir. Daha sık görülen geç başlangıçlı alzheimer hastalarında ApoE'nin duyarlılık genlerinden biri olduğu doğrulanmıştır. Bu hastalığı Alois Alzheimer bulmuştur. Alzheimer'a yakalanmamak için antioksidan içeren 3 meyveyi her gün yemek gerek

İngiltere'de yapılan bir araştırma, antioksidan içeren meyvelerden; elma, muz ve portakal'ın alzheimer ve parkinson gibi beyin fonksiyonlarını etkileyen ya da yavaşlatan hastalıkları önlediğini ortaya çıkarttı. Çalışmayı yapan Profesör Chang Lee, Batı’da ünlü olan bu 3 meyveyle yapılan günlük dietin stres altındaki bünyelerde sinirleri kontrol edip ve düzenlediğini ifade etti. Alzheimer hastalığının aşırı stres sonucu ortaya çıktığı biliniyor.

26 Ağustos 2009 Çarşamba

Alzheimer Hastalarıyla İletişim Kurmak

  • Hasta ile birdenbire yüklü bir bilgi alışverişi değil, daha sade ve anlaşılır bir şekilde konuşulmalıdır.

  • Hasta ile konuşurken onunla göz temasını mutlaka koruyun. Çevrede bulunan radyo televizyon gibi sesli elektronik eşyaların sesini konuşma sırasında oldukça kısın. Vücut dilinizi hastanın anlayacağı şekilde ve sakin bir şekilde kullanın.

  • Hastanın kendine güven verecek konuşmalar yapmanız onu sizi daha iyi dinlemesine itecektir.

  • Hasta ile yapılan konuşmalarda sıklıkla hastanın daha önce yaşadığı anıları hatırlatın ve onun mutlu olmasını sağlayın.

  • Yaptığını konuşmalarda hastanın “evet” veya “hayır” şeklinde seçenekli cevap vermesini sağlayan sorular sorun, hastanın daha iyi düşünmesi ve zihinsel duygularının geri gelmesini sağlayın.

  • Hastadan bir şey yapması isteniyor ve kişi bu davranışı yerine getirmiyorsa siz bu davranışı kendiniz yapmayı ve hastaya göstermeyi deneyin.

  • Kişiye yaklaşırken ona bir hasta veya çocuk gibi değil bir yetişkin gibi yaklaşın ve onun kendine olan güveninin artmasını sağlayın.

Alzheimer Hastalarıyla Yaşamak

  • Hasta bazı objelerin ne işe yaradığını unutabilir. Bu nedenle evde bulunan fazla kalabalılığı giderin ve gereksiz eşyaları kaldırın. Açıkta bulunan elektrik kablolarını, kesici aletleri ve ateşle ilgili nesneleri kaldırın.

  • Evinizde köklü ve büyük farklıklar yapmaya çalışmayın. Bu Alzheimer hastasının kafasının karışmasına neden olabilir.

  • Evinizde bulunan tüm mekânların gündüz aydınlık olmasını sağlayın ve bu sayede hastanın yolunu doğru bulmasını sağlayın. Gece de yine aynı şekilde evde bazı noktalara aydınlatma sistemleri kurun ve hastanın işlerini kolaylaştırın.

  • Evinizdeki pasaport, kimlik ve sağlık bilgilerinin bulunduğu kartları güvenli bir yere kilitleyin.

  • Hastanın sürekli kullandığı eşyaları onun daha rahat bulmasını sağlayacak yerlere yerleştirin

  • Evden çıkmak isteye hastalar için belki de onların kaybolması gibi kötü bir sonuçla karşılaşmamak için sürekli egzersiz spor faaliyetlerinde bulunun.

  • Hasta sürekli bir şekilde sigara içiyorsa onun yanında bulunarak olası yangınların çıkmasını engelleyin.

Alzheimer Hastalarında Giyim

  • Zihinsel yetkilerini kaybetmiş olan hasta fiziksel olarak da bazı güçlüklere girmiş demektir. Bu nedenle günlük olarak yaptığı giyinme davranışını yitirebilir. Hasta giyinme faaliyeti sırasında hangi düzeni kullanacağını unutabilir.

  • Hastayı sıkmayan ve onun sürekli hava alış verişini zora sokmayan giysiler tercih edilmelidir.

  • Düğme gibi yorucu bir fonksiyonu bulunan giysiler yerine fermuarlı giysiler tercih edilmelidir.

  • Karmaşık ve bağlanması zor olan bağcıklı ayakkabılar yerine daha rahat ve hızlı cırtlı ayakkabılar giydirilmesi daha uygundur.

  • Fiziksel olarak bazı özelliklerini kaybeden hasta denge konusunda da bazı sorunlar yaşamaktadır. Bunun sonucunda düşme yaralanma gibi bazı hasarlar meydana gelmektedir. Hastalara kaymalarını engelleyecek lastik ayakkabılar giydirilmelidir.

  • Hastanın daha kolay aradığını bulabilmesi için tüm giysi ve ayakkabıların üzerine nesneyi tanıtan etiketler yapıştırılmadır.

  • Giyeceklerin giyilme sıraları sık sık hastaya hatırlatılmalı hastanın yetersiz kaldığı durumlarda ise ona yardımda bulunulmalıdır.

  • Ayrıca hastalar bu dönemde idrar kaçırma gibi sorunlarla da karşı karşıya kalır. Bu nedenle sürekli temiz iç çamaşırları giydirilmeli ve pedler takılmalıdır.

Alzheimer Hastalarında Banyo

  • Banyoda yıkanmak hastalar için oldukça zor ve zahmetli bir iştir. Ayrıca hasta bazı durumları yitirdiği için yıkanma ihtiyacı da duymayabilir. Bu durumda bakım veren kişiler hastanın bu durumunu anlayarak ona sakin ve güven veren ifadelerle onu ikna etme yoluna gidebiliriler. Hasta ayakta yıkanmayı veya küvette uzanmayı tercih edebilir. Sizin bu durumda yapmanız gereken onun istekleri doğrultusunda karar almaktır.

  • Banyoda bırakılan hasta herhangi bir içgüdüsel davranışla kendini içeriye kilitleyebilir. Bunu önlemek için hastanın kullandığı banyonun kilit sistemi kapının dış yüzeyinde bulunmalıdır.

  • Hasta yıkandığı anlarda suyun sıcaklığının ne kadar olduğunu anlayamayabilir. Bu nedenle hastanın yanında bu sıcaklık ayarının yapılması gerekebilir.

  • Hasta denge sorunu yaşadığı için banyoda bulunan eşyalar ve zemin buna uygun olmalıdır. Aksi takdirde hastanın yaralanması gibi acı sonuçlar ortaya çıkabilir.

  • Hastanın banyoda nasıl bir yıkanma yapacağı ona hatırlatılma gerekirse yanında durarak ona bu davranışlar uygulanmalıdır.